Çekler, uzun yıllardan beri ticari dünyada ödeme aracı olarak kullanılmaktadır. Özellikle ödemenin hemen ve nakit yapılmak istenmediği durumlarda çeklere başvurulmaktadır. Çekler genelde iki taraf arasında düzenlense de bazen çek ile elde edilen hakların devredilmesi de söz konusudur. Çek ciro etmek olarak da tanımlanan bu işlem belirli şartlara tabi tutulmuştur. Sahibi olduğu çeki ciro etmek isteyen kişi, bu hususta gerekli hassasiyeti göstermez ise, yapacağı ciro işlemi geçersiz olabileceği gibi, yasal bazı problemlerle de karşı karşıya kalması söz konusudur.
Çek Ciro Etme İşlemi Nedir?
Çek ciro etmek, bir alacağı karşılığında çek tahsil eden tarafın, kendi ödemeleri için, çeki üçüncü tarafa devretmesidir. Bu durumda ciro işlemi, çekin kullanım haklarının devredilmesidir. İşlem, halihazırda çekin kullanım hakkını elinde bulunduran kişi tarafından yapılmaktadır. Ciro yöntemi ile çeki alan taraf ise, çek vadesinin gelmesi ile birlikte bankadan çeki tahsil edebilmektedir.
Çeki ciro eden taraf, çek vadesindeki tahsilat hakkını devretmiş olmaktadır. Çeki ilk düzenleyen taraf, çek bedelini ödemekte ve ciro yoluyla çeki elde eden son taraf da çeki tahsil etmektedir. Tam ciro ve beyaz ciro olmak üzere iki farklı ciro yöntemi bulunmaktadır. Tam ciro hem ciro işlemini yapan tarafın hem de bu yolla çekin haklarını devralan tarafın açık bir şekilde çekin üzerinde belirtilmesidir. Beyaz ciroda ise yalnızca çeki ciro eden taraf bilinmektedir, kullanım hakkını devralan tarafa dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Çek ciro etme hususunda şu konulara dikkat etmek gerekir:
- Çek nama yazılı ise, ciro edilirken temlikname bulunması şartı aranır. Emre yazılı çeklerde ise bu şart aranmamaktadır.
- Çek ciro etmek için, herhangi bir kayıt ve şart koymak mümkün değildir. Bir dizi şart konmuşsa bile, şartlar geçerli değildir, ancak ciro işlemi geçerlidir.
- Cironun çizilmemiş olması da dikkat edilmesi gereken bir diğer noktadır. Çizilmiş ciro, yapılmamış hükmündedir.
Çek Ciro Etme İşlemi Neden Yapılmaktadır?
Çekler ödemeyi kolaylaştırıcı araçlar olarak iş dünyasında yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. İşletmenin kasasından toplu nakit çıkışının istenmediği durumlarda çekler devreye girmektedir. Satın alınan ürün ya da hizmetlerin bedellerinin ödenmesinde kullanılan bu yöntem, çeki veren tarafa ödeme yükümlülüğü, alan tarafa ise tahsilat hakkı tanımaktadır. Çek ciro edildiği zaman, çeki düzenleyen, yani keşideci yine ödeme yükümlülüğünü taşımaktadır. Ciro eden taraf ise tahsilat hakkını kendi borcuna karşılık başka bir tarafa devretmektedir. Bu sayede çeki ciro eden taraf, satmış olduğu ürün ve hizmetler ile almış olduklarını takas etmiş olmakta ve kasasından nakit çıkışı olmamaktadır.
Çeklerde Ciro Etme İşlemi Nasıl Yapılmaktadır?
Çekin kullanım haklarını elinde bulunduranlar açısından çek ciro etmek oldukça kolay bir işlemdir. Ancak daha önce belirlenen hususlara dikkat edilmelidir. Çekin ciro edilebilmesi için firma kaşesi, çekin arkasına vurulmalıdır. Bununla birlikte şirket yetkilisinin de çekin arkasına imzasını atması gereklidir. Eğer ciro işlemini yapan şirkette birden fazla yetkili ortak varsa, onların da imzasının bulunması önemlidir. İmzalarla birlikte çek ciro etme işlemi tamamlanmaktadır. Ciro edilen çeki alan taraf, çekin vadesinde çeki tahsil edebilmektedir.
